هنگام آتش سوزی چه کپسولی مناسب است؟ + آموزش کار با آن

 اطفا حریق از سری مسائل مهمی است که نه‌تنها در منزل بلکه در تمامی مکان‌های سربسته و روباز، اجرایی می‌شود. با آتش سوزی و شعله‌ورشدن آتش، باید از کپسول آتش نشانی به‌عنوان اولین اقدام استفاده کرد. اما بسیاری از افراد به علت عدم استفاده از این محصولات تجربه کافی را از نحوه استفاده آن‌ها دارا نیستند. آتش سوزی یک امر غیرمترقبه است که برای اطفای آن به‌صورت دستی، باید آموزش‌های لازم صورت بگیرد. روش استفاده از کپسول آتش‌نشانی، قابل‌یادگیری در هر سنی می‌باشد

چه زمانی از کپسول آتش نشانی استفاده کنیم؟

 در مکان‌های تجاری مسکونی، صنعتی و… آتش با یک سری عوامل شروع به شعله‌ورشدن می‌کند. عواملی که آتش سوزی را در مکان‌های سربسته ایجاد می‌کنند، شامل اتصالات برقی، نشتی گاز و یا بی‌دقتی در استفاده از محصولات دارای شعله می‌باشند. بااین‌حال شعله‌ورشدن آتش، زمان بسیار کوتاهی را می‌طلبد که در محیط‌های سربسته، گسترش سریع‌تر آتش به همراه دود، قابل‌اثبات می‌باشد.

 بسیاری از اپراتورهای آتش نشانی، برای آموزش اطفای حریق توسط نیروی انسانی غیرمتخصص، استفاده از کپسول‌های آتش نشانی را الزام می‌دانند. به عبارتی استفاده از این محصول برای خاموش‌سازی شعله و یا کاهش وسعت گرفتن حریق، امری ابتدایی و ضروری می‌باشد.

 در این صورت وجود یک یا چند کپسول آتش نشانی مناسب با نوع کاربری مکان، برای هر مکانی ضروری می‌باشد. البته لازم به ذکر است که در صورت استفاده از کپسول موردنظر، باید اطلاع دهی به مراکز آتش نشانی شهر موردنظر، صورت بگیرد. استفاده از کپسول آتش نشانی نمی‌تواند جایگزینی برای فعالیت‌های تخصصی اطفای حریق آتش‌نشانان باشد.

 افراد با مشاهده هر گونه شعله آتش، می‌توانند در صدد استفاده از کپسول آتش نشانی برآیند. به عبارتی وجود حریق در هر مکان سرپوشیده و روباز، نیازمند اطفای می‌باشد که با این روش، می‌توان شعله‌های آتش را کنترل و یا اطفای نمود.

 استفاده از این محصول در داخل خانه، امری بلامانع می‌باشد. کپسول‌های آتش نشانی برای خاموش‌سازی حریق در داخل منزل نیز مورد تولید قرار گرفته‌اند که با داشتن حجم مناسب و نوع روش خاص استفاده، امکان استفاده راحت را برای ساکنین واحد مسکونی فراهم می‌کند.

هنگام آتش سوزی چه کپسولی مناسب است؟

 در آموزش نحوه استفاده از کپسول آتش نشانی، ابتدا باید نوع این محصولات را مورد شناخت قرار دارد. به عبارتی انواع کپسول‌های آتش نشانی با فرمولاسیون و متریال مختلف، افراد را به دستیابی اطلاعاتی جامع از نحوه کارایی آنان، ترغیب می‌سازد.

 کپسول‌های آتش نشانی در چهار نوع، گازی، آبی، پودری و فومی تهیه شده‌اند. هر یک از انواع این محصولات، باتوجه‌به رده کلاس خود، قابل‌استفاده از مکان‌هایی با کاربری مشخص هستند. همچنین متریال این کپسول‌ها، برای یک یا چند نوع از حریق‌ها قابل‌استفاده می‌باشند. به عبارتی درصورتی‌که برای آتش ناشی از اتصالات برقی، کپسول مناسب با نوع آتش استفاده نگردد، شعله‌ورتر شدن آتش امری طبیعی خواهد بود که صدمات غیر قابل جبرانی را اعمال خواهد کرد.

 کپسول‌های پودری حاوی مواد شیمیایی در نوع پودری می‌باشند که قابلیت خاموش‌سازی شعله‌های وسیعی را دارند. عموماً استفاده از این کپسول برای مکان مسکونی به سبب تأثیر نامناسب روی سیستم داخلی بدن و لوازم موجود در منزل، مناسب نمی‌باشد.

این کپسول علاوه بر متریال پودری، دارای گاز دی‌اکسیدکربن برای اطفای حریق را دارا می‌باشد؛ لذا خاموش‌سازی حریق پارچه، چوب و آتش ناشی از اتصالات برقی با این نوع کپسول در مکان‌های مسکونی صنعتی و تجاری مناسب می‌باشد. اما استفاده از آن برای خاموش‌کردن آتش ناشی از روغن‌های اشتعال‌زا، توصیه نمی‌شود. اما برای خاموش‌کردن آتش خودرو بهتر است از کپسول آتش نشانی پودری خشک استفاده شود که تناسب خوبی با منبع آتش خودرو دارد.

 کپسول آتش نشانی گازی، از گاز دی کسید کربن برخوردار است. این گاز با کاهش میزان اکسیژن موجود در محل، سبب کاهش شعله‌ورسازی حریق می‌شود. عموماً به سبب گازی بودن متریال اصلی کپسول، دمای سردی از این محصول بعد از استفاده، در محل حاکم می‌شود.

این کپسول دارای مواد خروجی مایع می‌باشد که کماکان جهت آتش سوزی ناشی از برق و یا مواد اشتعال‌زا به‌خصوص در آشپزخانه، مناسب می‌باشد. مواد روغنی در برخورد با این نوع کپسول، نتایج نامناسبی را اعمال می‌کند.

 کپسول آتش نشانی آب در حالت مایع، مواد حریق زدای به نسبت سبکی دارد و برای محیط‌های مختلف باتوجه‌به نوع فرمولاسیون متریالی، جهت اطفای حریق مناسب می‌باشد. کپسول‌های بر پایه آب، همواره دارای فرمولاسیون گازی نیز هستند. از این نوع کپسول برای خاموش‌کردن آتش مواد پارچه‌ای، استفاده می‌شود. به همین سبب بهره‌گیری از آن در محیط مسکونی به‌غیراز آتش‌های منشأ روغنی، عالی می‌باشد. روش کار با کپسول آتش نشانی آب، بسیار راحت است.

کپسول آتش نشانی فوم یا کفی، یکی دیگر از محصولات مورداستفاده در مکان‌های مسکونی می‌باشد، چرا که خاموش‌کردن آتش پارچه و چوب با این نوع محصول، با سرعت بیشتری انجام می‌گردد. بهره‌گیری از این کپسول برای خاموش‌کردن آتش اتصالات برقی، صدمات جبران‌ناپذیری را به همراه دارد.

 به‌طورکلی، کلاس کپسول آتش نشانی، می‌تواند افراد را در خرید و استفاده از این محصول یاری رساند. کلاس A برای متریال پلاستیکی، چوبی و پارچه‌های اشتعال یافته، مناسب است که از متریال آب یا کف برخوردار می‌باشد.

 کلاس B برای مواد روغنی و بنزینی اشتعالی کاربرد دارد که حاوی متریال پودری یا گازی می‌باشد. کلاس C برای آتش‌های ناشی از اتصالات برقی با متریال پودری و گازی اختصاص‌یافته است. کلاس D برای خاموش‌کردن آتش فلزات با متریال پودر خشک و همچنین کلاس K برای منبع آتش سوزی چربی در متریال مرطوب و همچنین خشک ارائه شده است. درصورتی‌که خواستار تهیه یک کپسول همه‌کاره هستید، می‌توانید نوعی از آن را انتخاب کنید که دارای کلاس ABC باشد که برای بیشتر مواد اشتعالی مناسب می‌باشد. آموزش روش کار با کپسول آتش نشانی دارای کلاس موردنظر، برای تمامی افراد الزام می‌باشد.

آموزش نحوه استفاده درست از کپسول‌های آتش نشانی

 در آموزش استفاده از کپسول آتش نشانی، بسیاری از متخصصین این حوزه تأکید فراوانی به یادگیری طریقه استفاده از کپسول آتش نشانی در انواع مختلف می‌کنند. حال باتوجه‌به نوع کپسولی که در دسترس افراد می‌باشد، بهتر است آموزش را آغاز کرد.

 ابتدا باید مخزن کپسول را درست در مقابل پای خود قرار دهید. شلنگ را در دست بگیرید و آن را به سمت آتش، نشانه‌گیری کنید. پین کپسول را بکشید و با نشانه‌گیری قسمت ریشه‌ای آتش، دسته را فشار دهید تا مواد اطفای حریق، از شلنگ به سمت ریشه آتش اعمال گردد.

 روش استفاده از کپسول آتش‌نشانی، ساده می‌باشد؛ اما درصورتی‌که حداقل یک‌بار، به‌صورت عملی، کار با آن را تجربه کرده باشید. درصورتی‌که در حین کار با این محصول، توانایی لازم را در خود برای اطفای حریق مشاهده نکردید، سریعاً از محل آتش سوزی دور شده و با مراکز موردنظر آتش نشانی تماس بگیرید.

نکات مهم استفاده از کپسول آتش نشانی

 در آموزش استفاده از کپسول آتش نشانی، توجه به نکات ریز اما مهم، مورد تأکید قرار گرفته‌اند که می‌تواند در سرعت و میزان خاموش‌سازی شعله نقش داشته باشد.

•  در آموزش یادگیری طریقه استفاده از کپسول آتش نشانی، باید ابتدا سلامتی خود را هدف قرار دهید. ایجاد فاصله مناسب بین خود و شعله آتش، از اصلی‌ترین اقدامات می‌باشد.
• در مرحله بعدی، باید جهت شعله را تشخیص داد و در خلاف جهت آن قرار گرفت تا شعله با وسعت گرفتن، به سمت فرد اعمال نشود. همجنس درنظرگرفتن راه خروج از آتش در محیط‌های سرپوشیده و روباز، اهمیت زیادی دارد. حتماً منطقه‌های خروجی را تحت‌نظر بگیرید تا در صورت گسترش آتش، امکان نجات‌دادن خود را داشته باشید.
•  در صورت در دسترس داشتن یک نوع کپسول آتش نشانی، باید محل قرارگیری خود را در برابر شعله‌های آتش تعیین کنید. در روش استفاده از کپسول آتش‌نشانی، باید توجه ویژه‌ای به جهت باد صورت بگیرد. این امر زمانی اتفاق می‌افتد که مکان دارای سرپوش نباشد و جریان باد آزادانه در محیط وجود داشته باشد. در این صورت باید پشت فرد اپراتور کپسول، در جهت باد باشد. در این صورت مواد خروجی از کپسول هم جهت با باد به سمت آتش اعمال می‌شود و تأثیر بسزایی در سرعت خاموش‌سازی آن خواهد داشت.
•  حجم محتویات مخزن این محصولات، در روش کار با کپسول آتش نشانی، اهمیت زیادی دارد. عموماً برای مکان مسکونی و یا خودروها، از حجم کم کپسول استفاده می‌شود که طریقه استفاده از کپسول آتش نشانی موردنظر، بسیار ساده می‌باشد. بدین صورت که می‌توان مخزن را در دست گرفت و به سمت مختلف حرکت کرد تا خاموش‌سازی آتش انجام گردد. اما حجم‌های بالای کپسول، امکان تحرک با کپسول را برای تمامی افراد، ایجاد نمی‌کند.
•  توجه داشته باشید که در صورت مشاهده شعله‌های آتش در مناطق سرپوشیده و روباز حتماً به‌صورت سریع، منبع آتش و مواد شعله‌ور شده را چک کنید. این کار برای استفاده از نوع کپسول مناسب با آن، اهمیت بسیاری دارد. خونسردی خود را حفظ کرده و با تطبیق نوع کلاس کپسول و منبع آتش، اقدام به استفاده از آن نمایید.
•  درصورتی‌که شاهد گسترش شعله‌های آتش بودید، حتماً محل آتش سوزی را ترک کنید و از اطلاع دهی افراد به مراکز آتش نشانی، مطلع شوید. تلاش برای خاموش‌سازی شعله‌های آتش در وسعت زیاد با کپسول موردنظر، عقلانی نبوده و می‌تواند تبعات جبران‌ناپذیری را برای سلامتی فرد نیز به دنبال داشته باشد.
•  در هنگام کار با کپسول موردنظر، انگشتان دست خود را از لبه شلنگ به سمت عقب متمایل کنید. این کار برای کپسول‌های گازی که دارای محتویاتی با دمای پایین و سرد می‌باشند، لازم است تا سردی انگشتان مانع از رهاکردن شلنگ کپسول نشده و انجام مراحل اطفای حریق با محصول به‌درستی انجام بگیرد.
•  در آموزش استفاده از کپسول آتش نشانی برای کودکان و نوجوانان، حتماً قسمت شیلنگ خروجی کپسول را رها نکنید که ممکن است در اثر فشار از دست کودک رها گردد و صدمات متعددی را به وجود بیاورد.