شیرهای آتشنشانی از ابزارهای حیاتی در سیستمهای اطفای حریق هستند که برای تأمین آب در مواقع اضطراری و کمک به آتشنشانان طراحی شدهاند. این شیرها به دو دسته اصلی تقسیم میشوند: شیرهای ایستاده و شیرهای دیواری. شیرهای ایستاده، که بهطور مستقل در ارتفاعات مختلف نصب میشوند، به آتشنشانان این امکان را میدهند تا به سرعت به منبع آب دسترسی پیدا کنند. انواع مختلف شیرهای آتشنشانی ایستاده شامل شیرهای خشک، تر، با فشار ثابت و متغیر، خودکار و با ورودی دوگانه هستند که هر کدام ویژگیها و کاربردهای خاص خود را دارند. این تنوع به نیازهای متفاوت و شرایط مختلف محیطی پاسخ میدهد و به بهبود کارایی و ایمنی در عملیات اطفای حریق کمک میکند.
شیر آتش نشانی چیست؟
از شیر آتش نشانی به منظور اطفا حریق استفاده میشود. این شیرها که بطور مستقیم به آب منطقه متصل هستند را در مکانهای مختلف مانند مکان های تجاری، صنعتی، آموزشی نصب میکنند تا در زمان وقوع حریق آتش نشانان بتوانند با استفاده از آب عملیات اطفا حریق را سریعا انجام دهند.
شیرهای آتش نشانی در انواع و سایزهای مختلف تولید میشوند که در اینجا به آنها میپردازیم:
انواع شیر آتش نشانی
به طور کلی شیرهای آتش نشانی به دو دسته شیر آتش نشانی ایستاده و شیر آتش نشانی زیر زمینی تقسیم میشوند:
شیر آتشنشانی ایستاده
شیر آتش نشانی ایستاده یک شیر معمولا قرمز رنگی است که اکثر ما آن را در سر چهار راه ها و خیابان ها دیدهایم. این نوع شیرهای آتش نشانی در داخل یا خارج از یک ساختمان، محوطه پارکینگ، ناحیه صنعتی، معدن، جاده و غیره قرار داده می شود و به شبکه خدمات آب شهرداری و یا خدمات آب خصوصی متصل است به شیوهای که برای تامین فوری آب مورد نیاز آتش نشانان برای خاموش کردن آتش طراحی میشوند.
1. شیر آتشنشانی ایستاده خشک (Dry Standpipe)
در حالت عادی محفظه فوقانی این نوع شیر خشک است و خارج از سطح زمین نصب میشود. با باز کردن شیر اصلی، محفظه آن پر از آب میشود. شیر آتش نشانی ایستاده خشک مجهز به سیستم تخلیه است بطوریکه پس از بسته شدن شیر اصلی، بصورت خودکار عمل تخلیه انجام میشود.
- تعریف: این نوع شیر آتشنشانی در مناطقی نصب میشود که خطر یخزدگی وجود دارد. در این شیرها، لولهها همواره خالی از آب هستند.
- عملکرد: در زمان نیاز، آب از یک منبع آب (مانند پمپ آتشنشانی) به داخل سیستم پمپاژ میشود. آتشنشانان میتوانند به این شیرها متصل شوند و از آنها برای تأمین آب استفاده کنند.
- مزایا: کاهش خطر یخزدگی و آسیب به سیستم در مناطق سردسیر.
- این شیر برای مناطق سردسیر و مناطقی که امکان یخ زدگی وجود دارد مناسب است.
- این شیر دارای مکانیزم ضربه گیر است که مانع از خروج آب در زمان حادثه میشود.
2. شیر آتشنشانی ایستاده تر (Wet Standpipe)
بخش فوقانی این شیر روی سطح زمین نصب میشود اما دائما محفظه این شیر پر از آب است. این شیر فاقد شیر اصلی است اما در هر کدام از خروجی ها شیر جداگانهای نصب شده است.
این نوع شیر فاقد مزیتهایی است که برای شیر ایستاده خشک گفتیم بنابراین برای استفاده در مناطقی که در معرض یخ زدگی میباشد مناسب نیست و در برابر حوادث به دلیل نداشتن سیستم ضربه گیر مانع خروج آب نمیشود.
- تعریف: این شیرها به طور دائمی پر از آب هستند و در دسترس قرار دارند.
- عملکرد: در زمان اضطراری، آتشنشانان به راحتی میتوانند به این شیرها متصل شوند و آب را برای اطفای حریق استفاده کنند.
- مزایا: آماده به کار بودن و دسترسی آسان. این نوع شیر معمولاً در ساختمانهای بزرگ و مناطق با خطر حریق بالا نصب میشود.
3. شیر آتشنشانی ایستاده با فشار ثابت (Constant Pressure Standpipe)
- تعریف: این شیر به گونهای طراحی شده است که فشار آب را در سطح معینی نگه میدارد.
- عملکرد: در این سیستم، یک پمپ و کنترلکننده فشار وجود دارد که اطمینان حاصل میکند فشار آب در حین عملیات اطفای حریق ثابت بماند.
- مزایا: تأمین فشار مناسب برای آتشنشانان و بهبود کارایی در اطفای حریق.
4. شیر آتشنشانی ایستاده با فشار متغیر (Variable Pressure Standpipe)
- تعریف: این شیرها به گونهای طراحی شدهاند که فشار آب بر اساس نیاز و نوع عملیات اطفای حریق تغییر میکند.
- عملکرد: این سیستم میتواند فشار آب را بر اساس فاکتورهایی مانند نوع حریق یا نیاز آتشنشانان تنظیم کند.
- مزایا: قابلیت تنظیم فشار برای انواع مختلف آتشسوزیها و بهینهسازی مصرف آب.
5. شیر آتشنشانی ایستاده با سیستم خودکار (Automatic Standpipe)
- تعریف: این نوع شیرها دارای سیستمهای اتوماتیک برای تأمین آب هستند.
- عملکرد: در زمان حریق، این سیستمها به طور خودکار فعال میشوند و آب را به شیرها میرسانند.
- مزایا: سرعت در تأمین آب و کاهش نیاز به اقدام دستی در مواقع اضطراری.
6. شیر آتشنشانی ایستاده با ورودی دوگانه (Dual Inlet Standpipe)
- تعریف: این نوع شیر دارای دو ورودی است که میتواند به دو منبع آب متصل شود.
- عملکرد: در مواقع بحرانی که نیاز به تأمین آب بیشتری وجود دارد، آتشنشانان میتوانند از هر دو ورودی استفاده کنند.
- مزایا: افزایش قابلیت اطمینان و تأمین آب بیشتر در شرایط حاد.
7. شیر آتشنشانی ایستاده با سیستم هشدار (Alarm Standpipe)
- تعریف: این شیرها دارای سیستمهای هشداردهنده هستند که در زمان استفاده از آنها، به مرکز کنترل آتشنشانی اطلاع میدهند.
- عملکرد: در زمان فعال شدن شیر، سیستم هشدار به طور خودکار به مرکز کنترل ارسال سیگنال میکند تا نیروهای آتشنشانی در جریان وضعیت قرار گیرند.
- مزایا: افزایش ایمنی و امکان نظارت بر وضعیت سیستم اطفای حریق.
شیر آتش نشانی زیر زمینی
این شیر به طور کامل در زیر زمین و در داخل محفظه خود نصب میشود و مجهز به شیر قطع و وصل جریان است. این نوع شیر آتش نشانی، شلنگ و پایه شلنگ دارد و نوع اتصال در این شیر فلنجی است.
جهت اطلاع از قیمت جعبه آتش نشانی کلیک کنید.
اجزاء اصلی شیر آتش نشانی
شیرهای آتشنشانی به طور کلی از چندین جزء اصلی تشکیل شدهاند که هر کدام وظیفه خاصی را در عملکرد شیر ایفا میکنند. در زیر به تفکیک اجزای اصلی شیر آتشنشانی و توضیحات مربوط به هر قسمت اشاره شده است:
1. کلاهک فوقانی (Upper Head): این بخش شامل دسته عملکرد یا بازکننده شیر، سوراخ روغنکاری و صفحه فلنج است که در قسمت بالای شیر قرار دارد. دسته عملکرد به آتشنشانان این امکان را میدهد که شیر را باز و بسته کنند. سوراخ روغنکاری برای تسهیل عملکرد مکانیزم باز و بسته شدن طراحی شده است.
2. بدنه میانی روی زمین (Above-Ground Body): این قسمت شامل دهانههای آبدهی است که مجهز به درپوش و زنجیر اتصال برای جلوگیری از گم شدن درپوشها میباشد. همچنین دارای فلنج معمولی و فلنج ایمنی است که به منظور جلوگیری از صدمه به شیر اصلی استفاده میشود. این بخش به آتشنشانان امکان میدهد که به راحتی به منبع آب دسترسی پیدا کنند.
3. بدنه میانی زیر زمین (Below-Ground Body): این قسمت حاوی یک لوله و دو فلنج معمولی و یک فلنج ایمنی است. طول این بخش بسته به نیاز مصرفکننده و شرایط نصب تعیین میشود. این بدنه به سیستم آبرسانی متصل میشود و آب را به شیر منتقل میکند.
4. بدنه زیرین (Lower Body): این بخش شامل اجزای زیر است:
- لوله اتصال به منبع آب: این لوله به منبع آب متصل میشود و آب را به شیر میرساند.
- فیلتر یا توری: برای جلوگیری از ورود ذرات معلق به داخل شیر و حفظ عملکرد صحیح آن.
- دریچه تخلیه (Drain Valve): برای تخلیه آب از شیر و جلوگیری از یخزدگی در مناطق سردسیر.
- سیستم آببند: شامل واشرها و اورینگها که برای جلوگیری از نشت آب استفاده میشوند.
قوانین نصب شیرهای آتش نشانی fire hydrant
در بیشتر حوادث، fire hydrant روش اصلی آتش نشانها جهت اطفا حریق در ناحیه شهری است. قوانینی برای نصب شیرهای آتش نشانی در فواصل معین و مشخص وجود دارد. همچنین شیرهای ایستاده آتشنشانی باید دسترسی آزاد به ساختمانها، کارخانهها، مناطق شهری و توسعهیافته داشته باشد زیرا این ابزار در بحث اطفا حریق جز مهمی از کنترل آتشسوزی و امنیت هستند.
برای جلوگیری از استفاده گاه و بی گاه و یا سوء استفاده، شیر هیدرانت نیاز به ابزار خاصی برای باز کردن دارند که بصورت آچار مخصوص در اختیار آتش نشانان است و همچنین پارک کردن اتومبیل در فواصل 3 تا 5 متر از این شیرها ممنوع میباشد، منطق اعمال این قوانین این است که در مواقع اضطرار شیر اتش نشانی باید قابل مشاهده و در درسترس آتش نشانان قرار بگیرد.
در مناطق روستایی که سیستم های آب شهری در دسترس نیستند، شیر اتش نشانی خشک برای تامین آب برای مبارزه با آتش سوزی استفاده میشوند. شیر آتش نشانی خشک معمولا به وسیله یک لوله بدون فشار و نصب شده است که دارای یک پایان در زیر سطح آب دریاچه یا حوض است به وسیله پمپ خودرو آتش نشانی جهت مکش آب از منبع مورد استفاده قرار میگیرند.
خروجی آب از شیرهای فایرهیدرانت ضد یخ
این شیر ها از طریق خروجی 4 اینچ به ماشینهای آتش نشانی آبرسانی میکنند و از دو طرف آن که سایز خروجی آنها 2.5 اینچ میباشد بصورت مستقل به شیلنگهای آتش نشانی 2.5 اینچ و یا به وسیله تبدیل به شیلنگهای 1.5 اینچ آبرسانی می کنند تا عملیات اطفا صورت پذیرد.
آتشران به عنوان مرکز فروش شیلنگ آتش نشانی و همچنین سایر لوازم آتش نشانی فعالیت میکند؛ در صورت تمایل برای خرید هر یک از این لوازم، راهنمایی یا مشاوره میخواهید با ما در ارتباط باشید. ١٨٨٨ ٨٨٦٨ (خط ویژه)
رنگ شیر فایر هیدرانت معمولا زرد یا قرمز است و دارای امکان ضد یخ بودن نیز هستند زیرا در مناطق سردسیر و در زمستان اگر این امکان در آنها وجود نداشته باشد ممکن است خروجی آب از آنها یخ بزند و دیگر امکان استفاده سریع از این شیرها وجود نخواهد داشت.
شیرهای fire hydrant از جنس چدن های معمولی و یا چدن های نشکن در سایز های 3، 4 و 6 اینچ و طول 135 تا 210 سانتی متر برای اتصال به شبکه اصلی آب از طریق فلنچ متصل میگردند، نوع استاندارد این شیر در ایران نیز تولید می گردند که شرکت آتشران مفتخر به تولید انواع تجهیزات آتش نشانی بصورت استاندارد میباشد.
جمع بندی
شیرهای آتشنشانی ابزارهای حیاتی برای تأمین آب در عملیات اطفای حریق هستند که به دو دسته اصلی ایستاده و زیرزمینی تقسیم میشوند. شیرهای ایستاده، که معمولاً در سطح زمین نصب میشوند، به انواع خشک و تر تقسیم میشوند و به آتشنشانان این امکان را میدهند که به سرعت به آب دسترسی پیدا کنند. از سوی دیگر، شیرهای زیرزمینی به طور کامل در زیر زمین نصب شده و برای مناطق روستایی و دورافتاده طراحی شدهاند.
اجزای اصلی این شیرها شامل کلاهک فوقانی، بدنه میانی و زیرین، و سیستمهای آببند و تخلیه هستند که عملکرد بهینه و ایمنی را تضمین میکنند. قوانین نصب این شیرها نیز به منظور دسترسی آسان و جلوگیری از سوءاستفاده، در مواقع اضطراری اهمیت زیادی دارد. به طور کلی، شیرهای آتشنشانی نقش کلیدی در حفظ ایمنی و کنترل حریق در جوامع مختلف ایفا میکنند.
سوالات متداول
1. شیر آتشنشانی چیست و چه کاربردی دارد؟
شیر آتشنشانی ابزاری است که برای تأمین آب در عملیات اطفای حریق طراحی شده است. این شیرها به آتشنشانان این امکان را میدهند که به سرعت به منبع آب دسترسی پیدا کرده و حریق را خاموش کنند. آنها معمولاً در مکانهای عمومی، ساختمانهای تجاری و صنعتی نصب میشوند.
2. شیرهای آتشنشانی چه انواعی دارند؟
شیرهای آتشنشانی به دو دسته اصلی تقسیم میشوند: شیرهای ایستاده و شیرهای زیرزمینی. شیرهای ایستاده به دو نوع خشک و تر تقسیم میشوند، در حالی که شیرهای زیرزمینی کاملاً در زیر زمین نصب میشوند.
3. شیر آتشنشانی ایستاده خشک چه ویژگیهایی دارد؟
شیر آتشنشانی ایستاده خشک در مناطقی که خطر یخزدگی وجود دارد نصب میشود و در حالت عادی خالی از آب است. این شیرها دارای سیستم تخلیه خودکار هستند که بعد از استفاده، آب را از محفظه خارج میکند.
4. شیر آتشنشانی ایستاده تر چه تفاوتی با شیر خشک دارد؟
شیر آتشنشانی ایستاده تر به طور دائمی پر از آب است و در دسترس آتشنشانان قرار دارد. این شیر در برابر یخزدگی آسیبپذیر است و معمولاً در مناطق با خطر یخزدگی نصب نمیشود.
5. چگونه باید شیر آتشنشانی را نصب کرد؟
نصب شیرهای آتشنشانی باید بر اساس قوانین و استانداردهای خاصی انجام شود. این قوانین شامل فاصلههای مشخص بین شیرها، دسترسی آزاد به شیرها و استفاده از ابزار خاص برای باز کردن شیرها میباشد.
6. چرا رنگ شیر آتشنشانی معمولاً قرمز یا زرد است؟
رنگهای قرمز و زرد برای شیرهای آتشنشانی بهعنوان علامتهای هشداردهنده طراحی شدهاند تا به راحتی قابل شناسایی باشند و در مواقع اضطراری به آتشنشانان کمک کنند.
7. آیا شیرهای آتشنشانی در مناطق سردسیر به طور خاص طراحی میشوند؟
بله، در مناطق سردسیر از شیرهای آتشنشانی ایستاده خشک استفاده میشود تا از یخزدگی و آسیب به سیستم جلوگیری شود. این شیرها در حالت عادی خالی از آب هستند و تنها در زمان نیاز پر میشوند.
8. چگونه میتوان از شیر آتشنشانی استفاده کرد؟
آتشنشانان با استفاده از ابزار خاصی که در اختیار دارند، شیر را باز میکنند و آب را برای اطفای حریق تأمین میکنند. مهم است که در هنگام استفاده از شیر، به قوانین و روشهای ایمنی توجه شود.
