سیستم اعلام حریق

سیستم اعلام حریق مجموعه‌ای از تجهیزات الکترونیکی و مکانیکی است که برای شناسایی و اعلام به‌موقع وقوع آتش‌سوزی طراحی شده است. این سیستم با استفاده از آشکارسازهای مختلف مانند دودی، حرارتی، شعله‌ای یا ترکیبی، وجود دود، حرارت غیرعادی یا شعله را تشخیص داده و از طریق آژیر، فلاشر یا پنل مرکزی به ساکنان و نیروهای مسئول هشدار می‌دهد. هدف اصلی آن افزایش ایمنی جانی و مالی با اطلاع‌رسانی سریع و فراهم‌کردن زمان لازم برای تخلیه افراد و کنترل یا اطفای حریق پیش از گسترش آن است.

دستگاه اعلام حریق چه کاربردی دارد و چرا باید از آنها استفاده کرد

دستگاه اعلام حریق برای تشخیص سریع حریق یا دود در محیط‌های مختلف طراحی شده است و کاربرد اصلی آن، اطلاع‌رسانی فوری به افراد و نیروهای امدادی است تا بتوان اقدامات لازم برای تخلیه، کنترل یا اطفای حریق را انجام داد. استفاده از این دستگاه اهمیت زیادی دارد، زیرا آتش‌سوزی می‌تواند در عرض چند دقیقه گسترش یابد و جان انسان‌ها و اموال را تهدید کند. با نصب و استفاده از سیستم اعلام حریق، می‌توان زمان واکنش را به حداقل رساند، خسارات مالی را کاهش داد و از خطرات جانی پیشگیری کرد. به‌عبارت دیگر، این دستگاه یک ابزار حیاتی برای افزایش ایمنی و محافظت از زندگی و سرمایه‌ها است.

انواع کاربردهای آن در محیط‌های مختلف

سیستم و دستگاه اعلام حریق در محیط‌های مختلف کاربردهای خاصی دارند که به افزایش ایمنی افراد و محافظت از اموال کمک می‌کند:

• در منازل و ساختمان‌های مسکونی: با تشخیص دود یا حرارت غیرعادی، دستگاه به ساکنان هشدار می‌دهد تا سریعاً محل را ترک کنند و از خطر حریق جلوگیری شود. این کار جان افراد را نجات می‌دهد و از گسترش حریق در خانه جلوگیری می‌کند.
• در ادارات و مراکز تجاری: در محیط‌های پرجمعیت، اعلام حریق به‌موقع باعث تخلیه منظم کارکنان و مراجعان می‌شود و از ایجاد وحشت و آسیب‌های جانی جلوگیری می‌کند. همچنین، اطلاع‌رسانی سریع به نیروهای آتش‌نشانی کمک می‌کند تا حریق قبل از گسترش کنترل شود.
• در کارخانه‌ها و محیط‌های صنعتی: این دستگاه‌ها به‌صورت پیشرفته‌تر نصب می‌شوند و می‌توانند انواع حریق‌های ناشی از مواد شیمیایی، مایعات قابل اشتعال یا تجهیزات صنعتی را شناسایی کنند. هشدار سریع باعث کاهش خسارات مالی و توقف فرآیندهای خطرناک قبل از گسترش آتش می‌شود.
• در مکان‌های عمومی و آموزشی: مدارس، دانشگاه‌ها، بیمارستان‌ها و سالن‌های همایش با استفاده از سیستم اعلام حریق می‌توانند تخلیه امن افراد را تضمین کنند و زمان پاسخ‌دهی نیروهای امدادی را کاهش دهند.

به‌طور خلاصه، کاربرد اصلی دستگاه اعلام حریق، شناسایی زودهنگام آتش و هشدار فوری است تا جان افراد حفظ شود و خسارات مالی کاهش یابد.

معرفی پنل مرکزی دستگاه اعلام حریق متعارف و آدرس پذیر

پنل مرکزی دستگاه اعلام حریق قلب سیستم است که وظیفه دریافت سیگنال از آشکارسازها و حسگرها، پردازش آن‌ها و فعال‌سازی هشدارها را بر عهده دارد. پنل‌ها بسته به نوع سیستم، به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند: متعارف (Conventional) و آدرس‌پذیر (Addressable).

1. پنل مرکزی متعارف (Conventional Fire Alarm Panel)

• نحوه کار: ساختمان را به زون‌های مشخص تقسیم می‌کند و هر زون به تعدادی آشکارساز و شستی متصل است.
• مزایا: نصب و راه‌اندازی ساده و هزینه کمتر.
• معایب: نمی‌تواند دقیقاً تشخیص دهد که کدام آشکارساز فعال شده و فقط زون حریق را نشان می‌دهد.
• کاربرد: ساختمان‌های کوچک و متوسط با تعداد کم زون و آشکارساز.

2. پنل مرکزی آدرس‌پذیر (Addressable Fire Alarm Panel)

• نحوه کار: هر آشکارساز یک آدرس منحصربه‌فرد دارد و پنل می‌تواند دقیقاً محل فعال شدن آن را شناسایی کند.
• مزایا:

• تشخیص دقیق محل حریق
• امکان نظارت دائم بر سلامت تجهیزات
• کاهش هزینه کابل‌کشی نسبت به سیستم متعارف در ساختمان‌های بزرگ

• معایب: هزینه اولیه بالاتر و نیاز به تخصص بیشتر برای نصب.
• کاربرد: ساختمان‌های بزرگ، مجتمع‌های تجاری و صنعتی که نیاز به کنترل دقیق و سریع دارند.

به طور خلاصه، سیستم متعارف برای ساختمان‌های کوچک و ساده مناسب است، در حالی که سیستم آدرس‌پذیر برای ساختمان‌های بزرگ و پیچیده با نیاز به تشخیص دقیق توصیه می‌شود.

تجهیزات دیگر اعلام حریق

تجهیزات اعلام حریق با همکاری هم، تشخیص سریع حریق، اطلاع‌رسانی مؤثر و افزایش ایمنی جانی و مالی را تضمین می‌کنند. که عبارتند از:

1. دتکتور دود (Smoke Detector)

• برای تشخیص دود ناشی از حریق استفاده می‌شود.
• می‌تواند دودی که در هوا منتشر می‌شود را شناسایی کرده و سیستم هشدار را فعال کند.

2. دتکتور لیزری (Laser / Optical Detector)

• نوع پیشرفته دتکتور دود است که با نور لیزر یا پرتو نوری ذرات دود را شناسایی می‌کند.
• دقت بالا دارد و مناسب محیط‌های حساس و بزرگ است.

3. شستی اعلام حریق (Manual Call Point)

• وسیله‌ای است که به صورت دستی توسط افراد فعال می‌شود تا سیستم اعلام حریق را به صدا درآورد.
• معمولاً در راهروها و کنار خروجی‌ها نصب می‌شود.

4. فلشر اعلام حریق (Beacon / Strobe)

• چراغ هشدار نوری که هنگام وقوع حریق به صورت چشمک‌زن روشن می‌شود.

• مخصوص محیط‌های پر سر و صدا یا برای کمک به افراد کم‌شنوا.

5. کنترل پنل اعلام حریق (Control Panel)

• مرکز فرماندهی سیستم است؛ سیگنال‌ها از دتکتورها و شستی‌ها به آن ارسال می‌شود و پنل هشدارها را فعال می‌کند.
• می‌تواند متعارف یا آدرس‌پذیر باشد و وضعیت هر زون یا دتکتور را نمایش دهد.

6. آژیر اعلام حریق (Sounder / Alarm Siren)

• هشدار صوتی برای اطلاع‌رسانی سریع به افراد در محیط.
• با فعال شدن دتکتور یا شستی، آژیر به صدا درمی‌آید تا افراد سریعاً تخلیه شوند.

استاندارد های دستگاه های اعلام حریق

استانداردهای دستگاه‌های اعلام حریق مجموعه قوانین و دستورالعمل‌هایی هستند که کیفیت، ایمنی و عملکرد صحیح این سیستم‌ها را تضمین می‌کنند. رعایت این استانداردها برای اطمینان از کارایی سیستم در شرایط واقعی حریق ضروری است. برخی از مهم‌ترین استانداردهای بین‌المللی و ملی عبارتند از:

• NFPA (National Fire Protection Association – آمریکا): استاندارد NFPA 72 مخصوص سیستم‌های اعلام و هشدار حریق است و شامل الزامات طراحی، نصب، نگهداری و عملکرد سیستم‌ها می‌شود.
• UL (Underwriters Laboratories – آمریکا): تأییدیه UL نشان‌دهنده تست‌های ایمنی و عملکردی برای آشکارسازها و پنل‌های اعلام حریق است.
• EN 54 (اروپا): استاندارد اروپایی برای سیستم‌های اعلام حریق که انواع آشکارسازها، آژیرها و تجهیزات جانبی را پوشش می‌دهد. زیرمجموعه‌های مختلف EN 54 مشخص‌کننده الزامات عملکردی برای دودی، حرارتی، شعله‌ای و سیستم‌های کنترل مرکزی هستند.

• BS 5839 (بریتانیا): این استاندارد برای طراحی، نصب و نگهداری سیستم‌های اعلام حریق در ساختمان‌ها استفاده می‌شود و شامل راهنمایی‌های مرحله‌بندی سیستم‌هاست.
• استانداردهای ملی ایران (ISIRI): سازمان ملی استاندارد ایران استانداردهایی برای سیستم‌های اعلام حریق منتشر کرده که بر اساس الزامات ایمنی ساختمان‌ها و شرایط محلی طراحی شده‌اند.

رعایت این استانداردها تضمین می‌کند که سیستم در زمان مناسب حریق را تشخیص داده، هشدار دهد و به عملکرد صحیح تجهیزات کمک کند.

قیمت و خرید سیستم اعلام حریق

سیستم اعلام حریق به عنوان بخشی جدایی ناپذیر از دنیای امروز نقش کلیدی خود را به درستی ایفا کرده است. در سایه این سیستم می توانید هنگام حریق بهترین عملکرد ممکن را از خود نشان دهید. این سیستم پیش از حریق کامل به دلیل سنسورهای حساسی که دارد؛ سیستم هشدار یا آلارم خود را فعال خواهد کرد. خرید سیستم اعلام حریق را باید تحت هر شرایطی در اولویت نخست خود قرار دهید. این سیستم در زمان حریق می تواند احتمال بروز هرگونه خسارت گسترده ای را کاهش دهد. قیمت اعلام حریق بیش از حد گران نیست؛ زیرا این وسیله کاربردی باید در هر سازه ساختمانی تجاری و مسکونی نصب شود. این سیستم در مدل های مختلفی طراحی و جهت فروش عرضه شده است. سیستم اعلام حریق می تواند همانند یک سد دفاعی از سازه مراقبت کند. قیمت اعلام حریق در سال جاری بیش از حد افزایش پیدا نکرده است. و انواع مختلف دارد مثل شستی اعلام حریق، فلاشر اعلام حریق، کنترل پنل اعلام حریق، آژیر اعلام حریق و خیلی موارد دیگر ….

خرید اعلام حریق

هنگام خرید اعلام حریق باید به هر نکته ریز و درشتی توجه کنید. تحت چنین شرایطی بر اساس نیاز خود موفق به خرید بهترین سیستم خواهید بود‌. پیش از خرید سیستم اعلام حریق باید به متراژ سازه و همچنین موقعیت موجود توجه کرد. دتکتور دود این سیستم در بخش های مختلف سازه نصب می شود و هنگام حریق از خود واکنش نشان می دهد. برندهای معتبر را باید جهت خرید اعلام حریق انتخاب کنید. بسیاری از نمونه های موجود در بازار از سیستم هوشمند سازی سنسور و آلارم پشتیبانی نمی کنند.
همچنین هنگام خرید باید ویژگی های هر محصولی را مورد بررسی قرار داد. فقط تعداد محدودی از نمونه های موجود در بازار جهت خرید گزینه بسیار مناسبی به شمار می آیند. پیش از خرید باید اصالت و کیفیت محصول را مورد بررسی قرار داد. فقط تعدادی از نمونه های موجود در بازار از چنین کیفیتی برخوردار هستند. فروش اعلام حریق در بازارهای داخلی بیشتر از هر زمانی افزایش پیدا کرده؛ زیرا این سیستم موجب ایجاد سد دفاعی و هوشمندی در سازه خواهد شد. فروش اعلام حریق در بازارهای داخلی بیشتر از هر زمانی افزایش پیدا کرده است. بر اساس قوانین جدید شهرداری نصب سیستم اعلام حریق در تمامی سازه های ساختمانی ضروری می باشد.

قیمت اعلام حریق به چه عواملی بستگی دارد؟

عوامل مختلفی به صورت مستقیم و غیر مستقیم در تعیین قیمت اعلام حریق دخیل هستند. با در نظر گرفتن چنین نکاتی می توانید با کمترین قیمت بهترین سیستم اعلام حریق را در بین تجهیزات آتش نشانی، جهت خرید انتخاب کنید. از عوامل تاثیرگذار در قیمت این محصول می توان به برند تولید کننده و کشور سازنده اشاره کرد. قیمت این سیستم بر اساس ویژگی هایی که دارد؛ متغیر می باشد. همچنین نمونه های اورجینال و اصلی را نیز با قیمت ارزان و بسیار مناسبی جهت فروش عرضه می شوند. از سری عوامل تاثیرگذار در قیمت سیستم اعلام حریق می توان به فروشنده آن اشاره کرد. فقط تعداد محدودی از مراکز فروش اصلی با حذف واسطه ها و عرضه مستقیم توانسته اند؛ قیمت سیستم اعلام حریق را کنترل کنند.

در صورتی که در شرایط عادی برای خرید محصول مشابه از فروشگاه دیگری باید هزینه بیشتری پرداخت کنید.

سوالات متداول برای سیستم اعلام حریق